Het romantiseren van armoede: waarom is ‘poverty play’ zo populair?
Overwinteren in Kaapstad
Dag havermelkelite,
Voetbalsjaals. Deze winter zie ik overal op straat voetbalsjaals. Waarom kleden jonge stedelingen zich massaal als hooligans? In deze nieuwsbrief ga ik het hebben over het fenomeen poverty play.
Verder deze editie: is nieuwe restaurants uitproberen nog wel leuk, nu alles zo duur is geworden? Waarom zijn dertigers met kinderwens in paniek? En: het bestaan van een aan lager wal geraakte influencer.
Een goed weekend!
Jonas
p.s. Waarom overwinteren jongere Amsterdammers massaal in Kaapstad? Daarover werd ik geïnterviewd door Het Parool. (Het artikel zit achter een paywall.)
Het romantiseren van armoede: waarom is ‘poverty play’ zo populair?
Waar komen al deze jonge hooligans vandaan? Die vraag stelde ik mezelf deze winter meerdere keren, toen ik in Amsterdam en Rotterdam over straat liep in veryuppende stadsdelen. Om zich te beschermen tegen de gure wind hadden jonge mannen en vrouwen zich massaal gewikkeld in felgekleurde voetbalsjaals.
Eerder waren er al de met goud of diamanten versierde tanden, de matjes, de bomberjacks, de tatoeages en de zijden Adidas-trainingsbroeken, die ik de afgelopen jaren steeds vaker tegenkwam in het straatbeeld.
Waar deze esthetiek overduidelijk geïnspireerd is door (stereotypes over) het uiterlijk van de arbeidersklasse, komt een groot deel van de dragers uit een heel ander milieu. Het zijn hoogopgeleide twintigers en dertigers uit de middenklasse, die een Cineville-pas hebben, een creatief beroep beoefenen, in het weekend Volkskrant Magazine lezen en – niet zelden – met ouders die helpen om de torenhoge woonlasten van hun kroost te betalen. Poverty play noemen critici deze trend, waarbij welvarende jonge stedelingen een esthetisch toneelstuk van armoede opvoeren.
In een bijna 700.000 keer bekeken TikTok-filmpje van vorig jaar bekritiseerde een jonge Berlijnse haar van top tot teen in vintage gestoken stadgenoten, die rondhangen in opkomende, ‘rauwe’ buurten, klagen over hoge huren en zich presenteren als arme creatievelingen. Geloofwaardig – totdat je hun Instastories ziet tijdens de feestdagen, bij ouders die in statige villa’s wonen.
Dubbele achternaam
Het toe-eigenen van armoede is ook hét thema in de prikkelende voorstelling Meta-moe, zojuist in première gegaan. Dit stuk gaat over een jonge vrouw met dubbele achternaam, kind van een advocaat, die op een all-inclusive resort haar fantasie van een leven in de arbeidersklasse uitoefent, inclusief de kleding.
Het is vooral de modewereld die inspeelt op deze trend –en haar zelfs lijkt aan te jagen. Nadat het Britse luxemerk Burberry afgelopen september, bij wijze van pr-stunt, een Londens arbeiderscafé had ‘overgenomen’ – zo een met bruine bonen, hamburgers en kipnuggets op de kaart – en de bediening van top tot teen in peperdure overalls van het luxemerk had gestoken, vroeg een BBC-verslaggeefster zich af: bespot Burberry de arbeidersklasse?
Restaurants in tochtige loodsen
Twee jaar eerder bracht modehuis Balenciaga een paar kapotte, vieze sneakers op de markt, die eruit zagen alsof ze overreden waren door een grasmaaier. Het prijskaartje? Bijna 2.000 euro. Poverty chic, aldus critici.
Ook beroemdheden kunnen er wat van. In 2017 publiceerde Kim Kardashian een controversiële fotoshoot op haar Instagram, geschoten in een deprimerend, goedkoop appartement, samen met toenmalige echtgenoot Kanye West. Het steenrijke paar werd beschuldigd van het romantiseren van armoede. En afgelopen september verscheen de populaire rapper Tommy Cash verkleed als dakloze man bij de modeshow van Diesel in Milaan – inclusief boodschappenkar met vuilniszakken, rammelend met een beker kleingeld. Een smet op de show, aldus tijdschrift Dazed.
Nu vraag ik me af: wat verklaart deze trend? Waarom zijn mensen uit de middenklasse – en daarboven – zo bezig met het romantiseren van een lager socio-economisch bestaan?
Want bij kleding alleen blijft het niet. Eerder schreef ik al over de opmerkelijke trend waarbij hoogopgeleide marketingmensen bakkertje ‘spelen’. En het creatieve deel van de havermelkelite komt het liefste bijeen in tochtige loodsen of garages op voormalige industriegebieden, met sardientjes uit blik – typisch armeluisvoedsel – op de kaart.
Een mogelijke verklaring voor het fenomeen is
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to Havermelkelite to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.