Waarom zijn twintigers en dertigers zo geobsedeerd door de jaren negentig?
Nieuwe trend: rijke wandelaars
Beste lezer,
Wel eens gehoord van het shifting baseline syndroom? Grote kans dat je er momenteel aan lijdt. Volgens dit psychologisch fenomeen focussen mensen zich tijdens negatieve ontwikkelingen – zeg een pandemie – op kleine verschillen over korte tijd, waardoor we onze normen steeds iets bijstellen. Dit zorgt voor een relatieve tevredenheid tegenover een donkere achtergrond, las ik in NRC. Ook mijn ‘basislijn’ is verschoven, met koffiewandelingen en sportklasjes als hoogtepunt van het weekend. Bij mijn laatste yogales zette de docent keiharde techno aan. In combinatie met het gedimde licht voelde het even of ik op een feest stond. Ik heb het er nog dagenlang over gehad.
Een mooie zondag,
Jonas
Zeven leestips
1. Als kind van de jaren negentig ben ik gefascineerd door de popcultuur van dit opwindende decennium: van de Spice Girls tot Tamagotchi, van Paul van Loon tot de supermodellen. Ik ben niet de enige. Waarom zijn millennials zo geobsedeerd door de nineties? Daarover sprak ik journalist Corinne van der Velden, die in haar heerlijk nostalgische boek Negentig de tijdgeest van toen doorgrondt. “De sfeer was: het leven is een feestje, we moeten nu niet zeuren over wat er niet goed gaat.” (NRC. Het boek bestel je hier.)
2. Hoe zit het eigenlijk met het nachtleven in de stad die nooit slaapt? Geheime feesten in verlaten pakhuizen, achterkamers en luxeappartementen: in een geweldige reportage las ik over het illegale uitgaanscircuit van New York en de types die daarop afkomen. Ironisch genoeg zijn dit jonge, vaak linkse stedelingen, die geloven dat corona bestaat maar óók op z’n libertijns vinden dat uitgaan hun mensenrecht is. (The Cut)
3. Als single homoman kon journalist Gijs van der Sanden (34) ongestoord de vruchten plukken van het ongebonden bestaan: op gezette tijdens losbandig zijn, reisjes maken wanneer hij zin had en geen rekening te hoeven houden met gezinsverplichtingen. Lange tijd dacht hij het uitstekend voor elkaar te hebben, zonder het heteronormatieve keurslijf. Tot hij als dertiger zag hoe óók al zijn homovrienden gingen settelen. Dat was toch niet de afspraak? Lees hier zijn mooie essay. (NRC)
4. Steeds meer techmiljardairs kopen bunkervilla’s in Nieuw-Zeeland om te ontsnappen aan de realiteit van de pandemie. Hoe zien deze extreem luxe bunkers eruit? En wat doe je als je personeel - nadat de voedselvoorraad opraakt - in opstand komt? (Hint: je koopt er een gevangenis bij.) Dit artikel neemt je mee naar de bizarre wereld van ultrarijke doomsday preppers. (Failed Architecture)
5. Op Instagram promoten momfluencers een oerbevalling: bij voorkeur thuis, zonder pijnbestrijding, omringd door Himalaya-zoutlampen en helende kristallen. En na die bevalling zijn er ook nog placentacapsules (pillen gemaakt van je eigen moederkoek), vaginale stoombaden en ‘traditionele buikbindingen’. Hoe veilig is zo’n oerbevalling en wat vinden gynaecologen van deze trend? Daarover gaat dit boeiende verhaal. (de Volkskrant. Beeld: Hagar Vardimon)
6. Het was een van de Netflix-hits van dit jaar: Emily in Paris. Het is zo’n show waarvan het niet uitmaakt als je een stukje mist, omdat je ondertussen je telefoon checkt en appjes beantwoordt. De laatste jaren worden steeds vaker dit soort programma’s gelanceerd, die je als achtergrondruis kunt laten spelen en passen bij de homogeniteit van het moderne stadsleven. Maak kennis met de opkomst van een nieuw genre: ambient tv. (The New Yorker)
7. In een paar jaar tijd zag ik mijn woonplaats, Amsterdam, veranderen in een aangeharkte, glanzende speeltuin voor yuppen en expats. In de stad ontstond een nieuwe levensstijl: keihard werken, keihard feesten, non-stop sporten en reizen. Overal was werk, overal was geld, en als je het slim speelde pikte je een paar kruimels mee. Tot deze lifestylebubbel met de komst van corona in één keer uit elkaar spatte. Van een salaris van vijfduizend euro naar in de rij bij de voedselbank: lees hier mijn essay over het einde van de vette jaren. (NRC. Foto: Piet van der Meer)
Haversupport 😳💛
In februari verzond ik de eerste editie van De havermelkelite aan 311 abonnees. Twintig edities later zijn dat er 2.200. Te gek! Ik hoop dat mijn nieuwsbrief je aan het denken zet, gespreksstof levert, aan het lachen maakt en bovenal helpt om de tijdgeest beter te begrijpen.
Jullie enthousiaste reacties motiveren mij ook in het nieuwe jaar door te gaan. Om mijn gratis nieuwsbrief in 2021 weer tot een succes te maken wil ik je vragen als haverfilantroop een donatie te overwegen. Daarmee kan ik nog meer tijd stoppen in dit project, experimenteren met nieuwe uitbreidingen en samenwerken met lokale illustratoren.
Je kunt mij via een Tikkie steunen met een bedrag ter waarde van:
• Een pak havermelk (€2,-) 🥛
• Een haverlatte (€4,-) ☕
• Haversupport (kies zelf het bedrag) 💰
Kun je het geld niet missen of zie je het niet zitten? Even goede vrienden.
Meme van de week
Tips
• In september van dit jaar werd het kunstwerk Destroy My Face van Erik Kessels onthuld. Op een skatebaan in Breda werden foto’s geplakt van ‘vrouwengezichten’ die plastische chirurgie hadden ondergaan. Dit werk leidde tot een storm van protest en niet veel later was Kessels gecanceld. Hoe gaat cancel culture in zijn werk? Deze boeiende aflevering van Medialogica reconstrueert de zaak.
• Het laatste seizoen van The Crown heeft gezorgd voor een nieuwe fascinatie met een Britse subcultuur: Sloane Rangers of simpelweg Sloane. Dit zijn rijke en conservatieve, upper rural Britse plattelandssnobs, die zich kleden alsof ze uit wandelen of paardrijden gaan. Prinses Diana was de onbetwiste leider van deze stroming. (The Cut)
• De coronacrisis bracht een dansverbod dat al bijna negen maanden duurt. Politici zagen het nachtleven altijd al als duistere bron van verdoemenis en het ziet er niet naar uit dat clubs en festivals binnenkort weer openen. Wat voor effect heeft dit en wat voor oplossingen zijn er om de nacht te reanimeren? Daarover gaat deze aflevering van podcast Onder mediadoctoren.
• Momenteel kijk ik de HBO-serie We Are Who We Are, geregisseerd door Luca Guadagnino (Call Me By Your Name). Hierin volg je een Gen Z vriendengroep en hun ouders - allen gebukt onder een existentiële crisis - op een Amerikaanse legerbasis in Italië. De geweldige muziek en prachtige beelden maken dit tot een hypnotiserende show.
Over deze nieuwsbrief
Ik ben Jonas Kooyman en als freelance journalist schrijf ik voor o.a. NRC en ELLE. Mijn nieuwsbrief De havermelkelite helpt jou - en 2.200 andere abonnees - om de tijdgeest beter te begrijpen.
Lees je hem graag? Help mij dan meer lezers te bereiken door deze inschrijflink te delen in je haverelitaire netwerk of een shout-out te geven op social media.
Heb je opmerkingen, leestips of wil je adverteren? Mail mij op kooyman.jonas@gmail.com. Vorige edities lees je hier. Ook ben ik op Instagram te vinden. Na een winterstop ben ik terug op zondag 23 januari, tot dan!